Historia płyt żerańskich sięga czasów PRL, kiedy to w polskim krajobrazie pojawiać zaczęły się pierwsze bloki z wielkiej płyty. Warszawska fabryka “Żerań” tworzyła elementy prefabrykowane, w kolejnych latach ulepszając swój sztandarowy produkt. Obecnie płyty są w dalszym ciągu z powodzeniem wykorzystywane, ze względu na liczne zalety. Czym dokładnie są płyty żerańskie, jakie są ich zalety oraz o jakich praktykach konstrukcyjnych należy pamiętać?
Płyty żerańskie — co to takiego?
Terminem płyty żerańskie określa się prefabrykowane płyty żelbetowe. Wykonywane w zakładach prefabrykacji i dostarczane na miejsce budowy, gdzie są odpowiednio składane. Wykonane z żelbetu, czyli betonu, wewnątrz którego znajdują się stalowe elementy zbrojeniowe.
Charakterystyczną cechą płyt żerańskich jest ich duży format. Zazwyczaj są to elementy o szerokości 1,2 m oraz długości od 2,4 m, do nawet 7,2 m. Dostępne w ofercie Budmater płyty to solidne i ciężkie komponenty, dlatego do ich instalacji niezbędny jest specjalistyczny sprzęt — dźwig o dużej nośności. Płyty mogą ważyć od kilkuset kilogramów do nawet kilku ton.
Zastosowanie płyt żerańskich i ich zalety
Jedną z zalet wykorzystania płyt żerańskich jest wszechstronne zastosowanie. Doskonale sprawdzą się w budownictwie mieszkaniowym, przemysłowym, a także magazynowym. Najczęściej wykorzystywane są jako elementy stropów oraz dachów.
Prefabrykowane płyty żerańskie to rozwiązanie, które niesie ze sobą wiele zalet. Jedną z nich jest przyspieszenie prac budowlanych. Elementy dostarczane są na plac budowy i gotowe do montażu. Płyty cechują się dobrą nośnością, ze względu na znajdujące się w nich zbrojenie mogą skutecznie przenosić nawet duże obciążenia.
Beton, z którego wykonane są płyty żerańskie oraz konstrukcja elementów, pozwalają zadbać o poprawę właściwości termicznych i akustycznych wewnątrz powstającego obiektu.
Praktyki konstrukcyjne — projektowanie i dobór płyt
Płyty wykorzystywane są nie tylko w celu przyspieszenia budowy obiektu. Pozwalają stworzyć solidną i wytrzymałą konstrukcję, zapewniając bezpieczeństwo, komfort termiczny i akustyczny. Żeby założenia zostały spełnione, płyty muszą zostać w odpowiedni sposób zaprojektowane i wykonane. Ważne jest, aby dopasować odpowiedni model do potrzeb konkretnego projektu.
Jednym z najważniejszych czynników jest dobór rozwiązań do planowanych obciążeń. Uwagę należy zwrócić na odpowiednią grubość płyty oraz sposób zbrojenia. W zależności od charakteru konstrukcji wybierane są płyty o różnej długości. Ważne jest też, aby podczas projektowania zadbać o właściwe oparcie na ścianach nośnych. Dla zapewnienia optymalnej stabilności należy zapewnić płytom oparcie rzędu ok. 8-12 cm. Duże znaczenie ma też zachowanie odpowiedniej dylatacji. Dzięki temu można wyeliminować ryzyko pęknięć, będące efektem rozszerzalności termicznej.
Praktyki konstrukcyjne — montaż
Montaż dostarczonych komponentów, jak np. płyty żerańskie, strop filigran, teriva i inne dostępne obecnie rozwiązania, muszą zostać właściwie zamontowane. Zaprojektowanie i dobór płyt w odniesieniu do konkretnych wymagań projektu pozwala dostarczyć optymalne rozwiązania. Bezpieczeństwo i stabilność konstrukcji zależy również od poprawnego montażu dostarczonych komponentów.
Prace powinny rozpocząć się od przygotowania podłoża. Należy zadbać, aby ściany nośne i belki, które będą stanowić podparcie dla płyt żerańskich, były równe oraz wytrzymałe. Na placu budowy niezbędny będzie ciężki sprzęt, taki jak dźwig, który pomoże bezpiecznie przenieść poszczególne płyty do miejsca, w którym mają zostać ułożone. Płyty żelbetowe układane są na warstwie zaprawy cementowej. Całość mocowana jest do konstrukcji przy pomocy specjalnych kotw i innych elementów łączących. Ich zadaniem jest zabezpieczenie płyt przed przesunięciem.
Właściwe ułożenie płyt, ich prawidłowe scalenie, a finalnie również wypełnianie szczelin pomiędzy płytami oraz zbrojenie spoin, pozwala przygotować wytrzymałą i odporną na uszkodzenia, a tym samym — bezpieczną konstrukcję.
